Элегия на смерть Рысящей Нэнни - Вильям Теннант

Элегия на смерть Рысящей Нэнни,
или Плач, написанный и напечатанный, дабы увековечить память Агнес Бертолет, известной также как Рысящая Нэнни, коя служила посыльной между Сент-Монансом и Анструтером


Вильям Теннант (1784 – 1848)

Предисловие (от другого лица)

Поэт избавил от прикрас
Свой элегический рассказ.
Он вывел Нэнни напоказ
Не лживо – живо.
Портрет, хоть не ласкает глаз,
Правдив на диво.

День свадьбы ей принёс в избытке
Насмешек, а унёс - пожитки:
Три ночи с Нэн супружник прыткий
Промиловался
И, обобрав её до нитки,
Ретировался.

Тот хахаль был смазлив, стервец,
А Нэн – уродства образец:
Нос плоский, сморщена вконец,
Ум коротенек.
А он пойди с ней под венец –
Льстец и мошенник!

Я помню эту образину,
Под ношей согнутую спину,
Ножищи, кои в холодину
Так зябли люто,
Язык, честивший не по чину
Всегда так круто.

Пусть физия у Нэнни, мнилось,
Не в глине – в бронзе воплотилась,
Душе была не чужда милость,
И видел я,
Как млеко доброты струилось
Из глаз ея.

Смерть прервала её трезвон,
Но возместился Нэн урон:
Она вкусила угомон
И отрысила –
Страшнейшую из файфских жён
Взяла могила.

Декабрь 1814

Элегия на смерть Рысящей Нэнни

Ужели в ящик Нэн сыграла?
Ужель с ухмылкой коновала
Из ножен Смертушка достала
Свой нож проворный
И Нэнни, как овцу, заклала
Рукой тлетворной?

Смерть, пусть обложат волдыри
Тебя снаружи и внутри!
От язв гноючих захандри –
Уволокла ты
Бедняжку Нэнни до зари
В свои палаты!

Тебе неужто русских мало?
Иди – пыряй их до отвала.
Так нет, сюда ты прихромала
В ночи, тайком,
Стащила с Нэнни покрывало
И – пырь ножом!

Теперь на год забудь, жадоба,
О русской плоти – сажи спробуй!
Пусть чёрт набьёт твою утробу
До посиненья,
Ведь не восстать уже из гроба
Рысящей Нэнни.

Увы! Душа её до срока
По беспощадной воле рока
В златые небеса высоко
Уж отлетела,
Дьячку оставив (вот морока)
В подарок тело.

В Сент-Монансе восплачьте жёны,
Как будто луком раздражёны:
Из ваших глаз ручьи солёны
Прольют, голубки,
И вымочат под скорбны стоны
Вам плед и юбки!

Плачь, А---ю Р---р, и стенай,
И грудь рыданьем раздирай!
Любил ты с Нэн устроить грай,
Но – фатум злобный! –
Она сменила файфский край
На край загробный!

Язык её, зело язвительный,
Шумевший, точно шторм губительный,
Уж не обрушится хулительно
На визави,
Доказывая убедительно,
Что жизнь – в крови.

Она была отнюдь не злой,
А дамой с нежною душой,
Пока в словесные с тобой
Не встряла пренья –
Как порох вспыхнула сухой
Душа у Нэнни.

И, обуяна сим огнём,
Она, не мысля о дурном,
Что зря молола языком
Самозабвенно,
Забрызгивая всех кругом
Слюною пенной.

Так взъелась Нэнни, что кошмар!
Вскипела кровь, поднялся жар,
Но знал ты, как унять угар:
С глотком джулепа
Влила в себя, гася пожар,
Нэн благолепья.

Она была, знать, невезучей,
Ты ж для неё – что шип колючий.
Как напугал тебя тот случай!
К утру с попойки
Стряслась у ней в утробе буча,
Как в маслобойке!

Сам чёрт причастен к этой порче,
А ты б следил за виски зорче!
Он влез мурлом, ну а позор чей,
Что с лютой силой
Бедняжку Нэн скрутило корчей
И прослабило?

Всплакнём же с чувством, сэр, всплакнём
Об опочившей вечным сном!
Пусть слёзный на лице твоём
Забьёт родник
И увлажнит вслед за лицом
Весь воротник!

В----м М----л! Сражён страданьем,
Излейся тягостным стенаньем,
И разразися причитаньем,
Нам души раня,
И дом свой сотряси рыданьем
До основанья!

Плач, М---и! Пусть твои ланиты
Слезами будут сплошь покрыты!
Хоть лямзила она открыто
Твои лепёхи –
Её за это не кори ты,
Вины тут – крохи.

О, Д-----д Т---д! П--п С----т кроткий!
И Дж---н Р---ей! На слёзной сходке
Почтите память Нэн-сиротки,
Так всхлипы множа,
Чтоб на щёках и подбородке
Разъело кожу!

Вы, рыбари, оставьте снасти
И возопите о несчастье!
Повсюду войте в знак участья
Равно шакалы,
Покуда не заноют пасти
От горлодрала.

А после выходите в море
И громким рёвом на просторе
Треске вещайте, слившись в хоре,
О тяжкой доле:
Мертва, мол, Нэнни всем на горе,
Как сельдь в рассоле.

А вы, рыбацкие подружки,
Улов носящие в плетушке,
Оденьтесь в траур до макушки,
Кляня судьбу.
Пусть эхом вторят вам горушки,
Что Нэн – в гробу.

Куда б ни сунули вы нос,
Торгуя скатами в разнос –
В Балкаски, в Буз или в Ардросс, –
Стучитесь в двери
И молвите, не пряча слёз,
О сей потере.

Не снесть вам, варницы, удара –
Вдвойне черны вы от нагара!
Намажьтесь сажей, солевары,
Крича: «Беда!»
Не купит Нэн у вас товара
Уж никогда!

В её душе жила отвага:
Послушна долгу, работяга
Во время бурь, холодной влагой
Хлеставших с моря,
Тащила короб свой, бедняга,
С ненастьем споря.

И тщетно ветер дул навстречу ей,
И тщетно град грозил картечью ей,
И тщетно стужа грызла плечи ей,
Как волк, ярясь, –
Шла Нэнни в Анстер, как на сечу, и
Месила грязь.

Что ж! Ноги, кои многократно
По бездорожице отвратной
В путь на восток, потом обратно
Влеклись рысцой,
Уж в домовине благодатной
Нашли покой.

Печалуйтесь, мастеровые:
Ткачи, сапожники, портные!
Возвысив голоса хмельные
В напеве гулком,
Пустите вести роковые
По переулкам.

Эй, плотники! Прочь до поры
Отбросьте в приступе хандры
Долота, пилы, топоры
И бейтесь лбами -
Не повторится уж игры
Любимой вами:

Чиня на кораблях поломки,
Вослед навьюченной знакомке
Вы издавали цокот громкий
- Невинна шалость, -
Но в гневе Нэн трясла котомкой
Да знай плевалась.

Плачь, К---н, словно от занозы
И небу посылай угрозы!
Пусть вызовут душевны грозы
Дождь, чтоб свисали,
Качаясь, с подбородка слёзы –
Жемчуг печали.

Ругала Нэн тебя, но, глянь:
Она помре – ты и воспрянь,
Раз напечатал: Нэн, мол, дрянь –
За штуки эти
Тебя отборнейшая брань
Ждёт на том свете.

Джон Р---р! Ороси ресницы,
Пролив из глаз своих водицу.
Скорби по Нэн (как говорится
В Священной Книге),
Надев на тело власяницу,
Прияв вериги.

Вы раз напились допьяна
И душу отвели сполна:
Ругала патера она
И в хвост и в гриву.
Клянусь, была разъярена
Нэн справедливо!

Плачь, миссис Б---е! Мол, ай-ай-ай:
Ей не сготовлю больше чай,
Подсунув словно невзначай
Пирог с тухлинкой –
Она уж не вернётся, чай,
За дармовщинкой.

Набравшись от тоски пивком,
Себя своим же кулаком
Бей, Пивовар, ревя баском,
И спину горби!
Рукав свой белым лоскутком
Снабди в знак скорби.

Джон Вилсон! Пусть тебя, заразу,
В геенну чёрт утащит сразу,
Коль не испустишь ты ни разу
О Нэнни вздоха.
Так голоси, как по приказу,
И громче охай!

И даже я, что при лампаде
Всю ночь печётся об усладе
Неверной Музы рифмы ради,
Смягчась душой,
Нет да и капну на тетради
Скупой слезой.

Прощай! Пусть каждою весной
Вновь одевается травой
Могильный холмик над тобой,
Нэн дорогая;
Да не просядет он, покой
Твой сберегая!

А я, случись мне как-нибудь
К сему погосту завернуть,
Найду к твоей могиле путь,
Склоню колени,
И тяжкий вздох исторгнет грудь:
Бедняжка Нэнни!

***

William Tennant
1784-1848

Elegy on Trottin' Nanny; or, a threnody, written and prentit to immortalize the memory of Agnes Bertholet, alias Trottin' Nanny, message--carrier between St. Monance and Anstruther

City: Cupar
Publisher: Printed by R. Tullis ... [etc.]
Date: 1814

PREFACE.
BY ANOTHER HAND.
READER! the Author dis--na feign

1 READER! the Author dis--na feign,
2 Truth teems in his elegiac strain;
3 Nanny's no fable of the brain;
4 But Sketch'd from life,
5 A portrait, unadorn'd an' plain,
6 Of an auld Wife!

7 Wae worth the day that saw her married!
8 Nae dyvor bargain war miscarried!
9 Her jo but three nights wi' her tarried
10 To keep her cozie;
11 Yet ere he fled he fairly herried
12 Her weel--hain'd posie!

13 He was a swankie fair an' fat,
14 An' Nans war faced than ony cat,
15 Her skin fu' crynt--her nose fu' flat,
16 Her wit but shallow;--
17 To Kirk he led her for a' that--
18 Fause fleechin fallow!

19 That camscho face, I mind it weel,
20 That form, bent 'neath an auld back--creel,
21 Fleet ferdie feet, condemn'd to feel
22 The Winter's cauld;--
23 That tongue unable to conceal
24 Was prone to scauld!

25 Tho' Nanny's phiz, alake--a--day!
26 Seem'd rather made of bronze than clay,
27 Her heart was saft--ruth held the sway,
28 An' I ha'e seen
29 The milk of kindness drap away
30 Frae baith her een.

31 Death stops the janglin' tongue o' strife,--
32 Tho' Nanny's gansell ay was rife;
33 She's 'scap'd at last the plagues o' life,
34 An' ceased her trottin':--
35 The warst--fard wife in shire o' Fife
36 Lies dead and rotten!

December 1814.

ELEGY ON TROTTIN' NANNY.

1 Hech! has poor Nanny lost her breath?
2 Has that auld bare--skull butcher Death,
3 Drawn frae his black bluid--barkit sheath
4 His deadly knife,
5 And murder'd Nanny in his wraith,
6 And taen her life?

7 Confound thee, Death! May scab and scaw,
8 And boils and blisters red and raw,
9 Grow on thy grinning growsam jaw,
10 And rot thy carcase,
11 Syn thou has haurl'd poor Nans awa
12 Down thy dark Stair--case!

13 What! had thou not enough o' wark
14 In stabbin' Russians stout and stark,
15 That thou has slipp'd owr i' the dark
16 To little Fifie,
17 And slachter'd Nanny in her sark,
18 A feckless wifie!

19 Deil choke wi' soot thy menseless maw!
20 For this may Bony cheat thy jaw
21 O' Russian flesh a year or twa,
22 Thou King uncanny!
23 Syn thou has grippit i' thy paw
24 Poor Trottin' Nanny!

25 Waesucks! her spirit's flown on high
26 Up to the bonny gowden sky,
27 An' left her clay--cauld corp to lie
28 Flat on a dead--deal,
29 A useless present by and bye
30 To White the Beadle:

31 Weep, weep, ye women of St. Monance,
32 As if ye were a--peelin' ingans;
33 Nor stop the copious salt out--rinnins
34 Frae ilk ee--lash,
35 Till a' your sarks and plaids and linens
36 Be in a plash!

37 Weep, A---w R---r! Weep and mane,
38 And burst thy breast wi' grievous grane,
39 For she, wi' whom thou wert sae fain
40 To banter often,
41 Alas! has now her mansion taen
42 In a cauld coffin!

43 Nae mair her tongue, that us'd to bicker
44 As fast as waves wi' wind the wicker,
45 Shall wag and wriggle quick and quicker,
46 In wranglin' strife,
47 And prove to you wi' reasons sicker
48 The bluid's the life!

49 She was of nature mild and tame,
50 A self--possessin' gentle dame;
51 Till, jeerin', thou wi' wicket name
52 Began to bother,
53 And set her auld saul in a flame
54 Like pluff o' pouther.

55 Oh then how hetly burn'd her spirit!
56 Her tongue, how skelpit it unweary't!
57 Woe to the lugs then doom'd to hear it!
58 For frae it flew
59 Bespitterin' man and woman near it
60 The frothy dew!

61 But when poor Nanny's saul was risen,
62 And a' her bluid wi' wraith was bizzen,
63 Ah! weel thou kent to cool her fizzen,
64 For, in a drammie,
65 She suck'd good--nature down her gizen
66 As meek's a lammie!

67 Yet thou Sir, (let me say't) wert born
68 To be in Nannie's sides a thorn;
69 D'ye mind the fright you gat that morn,
70 Whan wi' your julip,
71 Her wame, like to a butter--churn
72 Did plout and wallop?

73 (Deil dip his sooty stinkin' phiz in
74 Thy whisky--casks for this transgression!)
75 I wat she was a bonnie case in,
76 Wi' thy d---d pouther,
77 For frae her curpin to her gizen,
78 She was a' throuther.

79 Then Mr. R---r! Mak a weepin'
80 For her wha now in death lies sleepin';
81 Let muckle blobs o' tears down creepin'
82 Mak thy face weety,
83 Een till thy white sark--neck be dreepin'
84 Wi' dew o' pity!

85 W---m M---c---l! On this occasion,
86 Lift up thy heavy lamentation;
87 Cry loudly in thy tribulation,
88 And belch thy moans,
89 Een till thy house to it's foundation
90 Shall shake wi' groans!

91 Weep, M---e! Let thy cheeks be sappit
92 Wi' tears at leisure slawly drappit:
93 What though thy pie--crust up she snappit,
94 Ance on a time?
95 You needna grudged her the tap o't;--
96 'Twas nae great crime.

97 O D---d T---d! O thou J---n R---e!
98 O P---p S---t sae mild and meek ay!
99 Let ilka forehead now be leaky
100 For your poor sister,
101 Till, wi' your blubberin', chin and cheekie
102 Be in a blister.

103 Ye fishers! Rouse ye up and squaik all;
104 O mind nae now your fishin'--tackle;
105 Howl in your streets like ony jackall,
106 'Tween Kirk an' Meetin',
107 Een till your sturdy weazons ake all
108 Wi' bitter greetin'.

109 And, when in boats ye gang sea--farin',
110 Then on the deeps lift loud your rairin',
111 And to the ling and potleys therein
112 Proclaim aloud,
113 That Nanny lies as dead's a herrin'
114 In her cauld shroud!

115 Ye fisherwomen, swank and stout!
116 That carry fish in creels about,
117 O put ye on your mournin'--clout,
118 And sab and grane,
119 Till rocks and braes repeat the shout
120 Our Nanny's gane!

121 Whare'er ye gang to sell your skate,
122 Tell, far and near, your sister's fate;
123 Proclaim it at Balcaskie gate;
124 And at Ardross,
125 And at the Bouse, wi' wailin' great,
126 Scream out your loss.

127 Mourn, ye salt--pans, be doubly blackit
128 Wi' smeek, syn Nanny's thread is snackit;
129 Salters! Put on your sootiest jacket,
130 Cry out, Ohone!
131 Our salt, she'll ne'er mair buy a peck o't;
132 She's gone! She's gone!

133 She was a bauld and fearless woman;
134 When ca' o' bus'ness did her summon,
135 Nae tempest, frae the salt sea bummin'
136 Wi' sleety dreel,
137 Had pow'r to keep her back frae comin'
138 Here wi' her creel.

139 In vain the East--wind blew against her!
140 In vain the frosts o' winter pinch'd her!
141 In vain the rains cam down and drench'd her
142 Weet to her shirt;
143 Nans puff'd and hurry'd on to Anster
144 Through wind and dirt!

145 Ay me! those feet that ance sae fast
146 First trottit east, then trottit wast,
147 Now safe frae snaw and rain and blast,
148 In dead--claes drest,
149 Find in their winding--sheet at last
150 A peacefu' rest.

151 Then mourn, ye folk of Anster town,
152 Ilk taylor, souter, wabster lown!
153 Join in an eerie eldrich tune
154 Your dismal voices,
155 And spread the burstin' sorrow roun'
156 Your streets and closses:

157 Ye carpenters! Throw now awa
158 Your caukin--airn, an' ax an' saw,
159 Set up a gowlin' ane and a'
160 Within your ships;
161 Nae mair at her the mou' ye'll thraw,
162 And smack the lips:

163 For aye your tongues wi' nimble crackie
164 Atween your lips gaed smickie--smackie;
165 While Nans, provokit wi' their clackie,
166 Spat burnin' fraeth,
167 And shook her auld creel on her backie,
168 In perfect wraith.

169 Thou Mr C---n! Too begin
170 To whine and wheep a waefu' din;
171 Frae baith thy een let waters rin
172 In bonnie streams,
173 And danglin' hing upon thy chin
174 Like Indian gems:

175 Aft thou her birrin' tongue has thaul'd;--
176 And weel thou kens she's dead and cauld
177 That thou to prent her book art bauld;
178 But, weel I trou,
179 For this, i' th'tither warld her skauld
180 Is waitin' you.

181 J---n R---r! Let thy ee--brees baith
182 Pour out a flood for Nanny's death;
183 Ye've need to weet, upo' my faith
184 Your twa ee--lashes,
185 And mourn ye (as the Scripture saith)
186 In dust and ashes:

187 For monie a scoff o' thine she's brookit,
188 And monie a glass o' whisky sookit:
189 D'ye mind that day how weel she cookit
190 The reverend mannie?—[**]
191 My fegs! He was right weel rebukit
192 By Trottin' Nanny!

193 Weep Mrs. B---e! for her nae mair
194 Shall ye the dish o' tea prepare,
195 Settin 't aside wi' cannie care
196 Her piecey wi' it;
197 She'll ne'er come up Death's lang back--stair
198 To tak a prie o't!

199 O thou Ale--brewer! wail and grieve;
200 Preen the white weepers to your sleeve;
201 Smite, smite your bosom wi' your neive;
202 Cry out and roar Oh!
203 And frae your lowest stamach heave
204 Great bursts o' sorrow.

205 And thou J---n W---n! Devil b' on ye
206 If thou'lt no break a wee bit groanie
207 For thy auld trottin' friend and cronie;
208 Girn, J---n! And grane,
209 And nicker in thy grief O J---ie!
210 For her that's gane.

211 E'en I, that by my oolie--creusie
212 Court here the lee--lang night the Musie,
213 Touzlin' for rhimes the glaikit hussie,--
214 My ees begin
215 To gush their moisture saft and oozy
216 A--down my chin.

217 Then fare thee weel, thou Nanny lassie,
218 And may thy grave be green and grassy;
219 May flow'rs and monie a bonnie bushie
220 Ilk simmer dress't;
221 And may the cauld clod never crush ye,
222 Laid at thy rest.

223 For me, should e'er my steps be found
224 Near auld St. Monance burial--ground,
225 I'll seek thy grave--I'll strew around
226 Sweet flowrets many,
227 And murmur with a mournfu' sound,
228 Alas, poor Nanny!




Михаил Лукашевич, поэтический перевод, 2010

Сертификат Поэзия.ру: серия 1341 № 82006 от 18.08.2010

0 | 1 | 1931 | 19.04.2024. 03:02:08

Произведение оценили (+): []

Произведение оценили (-): []


Михаил, габби очень хорош!
Переведя несколько десятков габби, знаю, как непросто сохранять в них на длинном протяжении живость и естественность тона. Вам это удалось вполне.